Windpomp wieletjie

Ek hang 'n klein windpomp wieletjie aan die kersboom. Buite dans die sneeuvlokkies soos verlore wit veertjies in die donker neer.  Dis nog middag maar reeds donker. Die liggies op die stoep gesels met die bure se liggies oorkant die straat. Die windpomp wieletjie weerkaats die goud van die engeltjies, balletjies en musiek instrumentjies. Die liggies wat in die vars denneboompie ryg, flikker aan en af. Die geur meng met die aroma van outydse soetkoekies van die kombuis. My hart kramp binnein my. Dis koud buite, warmer binne. Dis stil hier vanaand. More kom al die kinders en kleinkinders. Die skaapboud week reeds in die bier. Pakkies vergader rondom die boom se romp. Ek staan terug om my handewerk te weeg. Moeg het ingetrek in my siel in. Moeg van hierdie lewe op twee kontinente. Nooit is daar alles van my op een plek nie. Daar is die ewigge verlange, die pyn, die knoop. Troues wat ek alleenlik met fotos bywoon. Begrafnisse waar ek oor die foon saam huil. Ek kyk na die windpomp wieletjie, verby die windpomp wieletjie, deur die venster, na buite. Daar bloos die beboste randjie in die silwer volmaan. En verlange kruip oor in 'n wens. Ag, die wens is nie eers om daar te wees nie. My hart pomp nou en vir ewig: " Oranje, Blanje, Blou." Die wens is maar klein en tog... Kan hierdie pyn net ophou? Wil ek hieroor praat? Met wie sal ek kan praat? Wie wil dit hoor of verstaan? 'n Bodemlose put in my siel... Ek slaan my oë op na die berge waar sal my hulp vandaan kom? Die windpomp wieletjie wieg saam met sy engeltjie. Iemand, buite in die straat, sing : " We wish you a Merry Christmas" My hart kramp. "By the Rivers of Babylon". 'n Sug.

In die Bos

Die stroompie brommel sy lof,
Die voëltjies voeg hulle viooltjies by.
En die wind sing so rustig deur die bos en bome.
Hoe kan ek nou nie my lofsang bring?
Hoe swyg ek oor U genade so onbeskryflik groot? 

So saggies deur die bosse... so vreeslik saggies sweef die aroma in my neus.
Dis bos en water, gras en blom.
En so nou en dan die lieflikke son.
O hart van my, waar is die woorde om U lof te bring.

My seun, my seun....

Laat my dink aan die tyd toe my oudste seun na die Marines toe is. Hy was tuis geskool en hierdie ma het my kind omtrent elke dag van sy lewe by haar gehad. Toe is hy net weg vir drie maande. Al wat ek kry is 'n weeklikse een velletjie briefie, geskryf op die Marine skryfpapier. Sien hom nie en hoor hom nie.
Na die drie maande gaan ons vir sy graduering van basiese opleiding. My knopknieë, maer, science-nerd seun het 'n man geword. Sy arms was so dik soos sy beentjies was. Sy tafelmaniere het honderd persent verbeter. Sy waardering vir sy ma ook. Hy het ook die "kuns" aangeleer om homself te beteuel wanneer ander mense hom in 'n argument probeer uitlok.
Hierdie ma het baie trane gestort toe hulle ons 'n video gewys het, met die plegtigheid, van hoe die opleiding gedoen was. Maar my seun? Hy is nou al 7 jaar uit en ek kan steeds die goeie gevolge van sy diens sien.

KROON HARE

Dit was net nadat my kleindogter, Jane, se skool toegemaak het as gevolg van die wêreldwye vrees-storm. Jane was die dag met haar ma, wat toe nog gewerk het. Hierdie was een van haar af dae.

Toe ek in my kamer inloop was daar net hare op die bed en vloer. Daar was hare op die spieëltafel en bedkassie. En Jane het snik-snik verduidelik dat sy haar eie hare per ongeluk met haar "safety scissors" gesny het.

Ouma het maar getroos en haar laat regop sit op 'n hoë stoeltjie in die kombuis. Ouma moes maar mooi sny om die koppie te probeer red. Sy het nie te sleg gedoen nie. Die agterkant was so plek, plek 'n duim korter en voor het sy nou 'n lang kuif.

Toe ek nadat alles gekalmeer het, haar vra hoekom sy dit gedoen het, sê sy net dat sy moeg was vir die hare in haar gesig.

Dit verstaan ons tog almal.

Ons haarkapster, wat nou bykans 35 jaar al ons hare sny, het haarself afgesonder omdat haar man een of ander immune siekte het. So loop ek toe maar die eerste maand totdat ek soos "Sannie gaan weeshuis toe" lyk. My vriendin sê eendag so in die middle van kuier random die kombuis tafel: Ruth kan jou hare sny. Nog voor ek kan ja of nee sê het sy klaar haar man uit die kombuis geboender met, "dis vrouens goete".

Ruth knip baie mooi maar sukkel so bietjie met die agterkant. En ons besluit om dit maar daar bietjie langer te los. Net solank dit uit my gesig uitbly.

So groei my hare saam met al die vrees pandemonium se geskreeu en gekerm oor dit en dat. Daar is betogings in baie stede. Dit kan ek amper verstaan want ons almal lyk soos bank rowers met die gesig maskers aan. Dit word warm en bedompig en die betogers brand plekke af, steel net wat hulle wil en skreeu op die polisie. In plaas van om die malheid te stop blameer die poltieke mense dit op die president, en dit word baie warm.

So na nog 'n maand loop my man nou al met sy wit hare in 'n poniestert. My hare is slierte en dit warm. Een sondagmiddag staan ek voor die spieël en sny net so bietjie af, want dis warm. Dis ongelyk en ek sny nog meer, en meer en meer... My kroon haarstyl is baie korter as wat dit ooit voorheen was, maar ten minute is dit nie meer slierte nie.

Want dis bedompig, warm en daar is vrees siekte wat mense gek maak. Ons sal volgende jaar weer better lyk.

As jou huwelik gebreklik is...

As jou huwelik gebreklik is...

Natuurlik is nie alle kinders dieselfde nie. Party is natuurlik baie gehoorsaam, ander is baie stout. Party is intelligent,  of kunstig, of musikaal, of fiesies aangewese vir sport. Moeders kom by  mekaar en gesels oor hulle kroos. Die mylpale van gewone kinders is reuse oorwinnings vir die gebreklikke kind. Die toekoms lyk ook anders vir die outjie wat drie keer harder moet werk  om te behaal wat meeste kinders maar soos asemhaal leer doen.

Waneer 'n ma 'n gebreklikke kind het kom daar 'n tydperk van rou wanneer mens besef dat daar iets kort kom met die kind. Daar kom 'n tyd van woede, van magteloosheid, van die behoefte om te vlug maar ook uiteindelik 'n plek van aanvaarding. Die kaarte wat vir jou gedeel is, word gespeel.

Meeste mense het genade en simpatie vir gebreklikke kinders en hulle ouers.

Maar wat nou gemaak as jou huwelik gebreklik is?

Net soos met kinders as mens ten minste twee armpies en twee beentjies met tien vingertjies en tien toontjies verwag, is daar 'n redelikke verwagting dat wanneer twee mense met mekaar trou daar liefde vir mekaar is. Maar wat as een van hulle al die liefde op self spandeer sodat daar niks oor is vir enige iemand anders nie?

Ons lees die verhale, ons kyk die films en ons droom van romantiese eindes. Eindes aan ons eensaamheid en alleen wees, maar wat as die huwelik jou verlate, eensaam en afgesonder los? Mense dink dat as die paartjie vir 'n lang tyd getroud bly dat daar liefde, getrouheid, kommunikasie en respek is. Maar wat as daar skaars omgee, selfsugtigheid, woede en afjakke is? Wat as die woede uitbarstings van 'n autistiese kind 'n paar dinge kan leer van jou eggenoot se ontploffings?

Hoe kom 'n mens reg wanneer dames by mekaar kom met hulle tee en handwerk en gesels oor die hartklop in hulle lewe?  Hulle spog met hulle goeie man se koffie aandra in die more of die nuwe kombuis kaste wat hy besig is om te installeer of dat hy haar elke dag bel wanneer hy uitstedig is vir werk. Maar in jou gebreklikke huwelik weet jy nooit waar hy is of waarmee hy besig is nie. Jy durf nie vra nie want hy sal ure daaroor skreeu. Hy het laas vir jou iets aangedra op julle wittebroods en dan ook net om vir jou te wys hoe hy dit gedoen wil hê. Hy sal jou eerder vertel hoe onnosel jy is om nuwe kombuis kaste te wil hê, al is die huidigge kaste twee eeue oud. Jy probeer wegraak in die gesprek net soos die mamma van die gestremde kind. Hierdie mylpale bestaan nie vir jou nie. Dis 'n reuse oorwinning as jy dit deur 'n dag maak sonder 'n afjak of neerhalende aanmerking van hom af. 'n Dag sonder sy geskreeu en geklap is 'n goeie dag. Wanneer hulle die verjaarsdag geskenke wys en die juwele skitter, dan wonder jy hoe hard hy jou sal moet slaan voordat jy so iets kan verdien.

Wanneer jou huwelik gebreklik is laat radio en TV programme oor die pad na 'n beter huwelik jou huil want jy sal bly wees met 'n gewone huwelik, iets normaal. Jy het lankal die greep op jou drome laat gaan. Jy kyk nie meer na Hallmark kaartjies nie of ruik aan die blomme kerse of parfuums nie. Jy vermy romantiese plekke en dinge. Jou verwagting is baie laag. Jy bid nie meer vir 'n mooi toekoms nie. Jy vra maar net om te oorleef.

As jou huwelik gebreklik is leer jy dinge anders doen. Dit lyk dalk lomp en onbeholpe vir ander want hulle doen wat jy doen met grasie en gemak. Hulle kommer oor probleme met verrassings partytjies en planne vir vakansie. Jou kommer is om tog vandag nie 'n voet verkeerd neer te sit nie. Hulle vrees dat hulle eggenoot dalk te vroeg sal sterwe terwyl jy diep binne in jou, in die geheim, bid dat  daar gou 'n einde hieraan moet kom en jy gee glad nie om wie se dood dit sal bring nie.

Gemmerbier

Gemmerbier.

Mammie weet mos dat ek glad nie alkohol drink nie. Maar ek is 'n boere meisie en lemonade en koue tee het nog nie op my kom groei nie. In die somer hou ek van gemmerbier. Ons kan dit hier te koop kry maar dit het gewoonlik te veel suiker in. Ek kry Gosselings Diet Ginger Beer by die drankwinkel maar hou meer van my eie reseppie.

Ek het so verlede week die 2 gallon bottel met kraantjie  half vol met louwarm, gesteriliseerde water gemaak. Daarby half koppie roesyne, 'n koppie en half Gemmer wortel gerasper en 2 teelepels gis bygevoeg. Ek het 'n vadoek oor die deksel vasgemaak met 'n rekkie en dit op die stoep gaan sit. Gewoonlik gooi ek dit deur die sif en sit dit in die yskas net wanneer dit begin gis.

Maar met al die gehardloop as gevolg van virusse en onluste en poletiek en werk en Jane... het ek daarvan vergeet. Vandag doen ek so bietjie herstel werk aan die voordeur en daar staan die bottel.

Ek bring dit in en gooi dit deur die sif in 'n groot beker in. Toe proe ek eers. Dit was bietjies te suur. Smaak soos Hannah se Kambucha tee. Ek gooi al die kuns suiker wat ek het daarin. Roer en proe weer. Daar is nog te veel stukkies gemmer in, so ek gooi dit deur 'n doek en proe maar weer 'n bietjie. Ek haal die kleiner gallon bottle met die kraantjie van die rak af en gooi die gemmer bier daarin. Sien eers toe die vloeistof op die vloer mors, dat die kraantjie oop is. Gou eers skoon gemaak. En proe maar weer. Ek besluit om van Jane se appelsap in te meng om dit bietjie te versoet. En toe proe ek weer. Toe ek die bottels in die spens indra dink ek dat ek seker maar moet sien of mens die kraantjie kan gebruik so op die rak. Toe proe ek weer so bietjie.

Nou het ek al 'n koppie tee gedrink en vir Hannah gebel om raad te vra, want oor amper  twee ure moet ek werk en ek dink, ek het of die brousel te lank laat staan of te veel geproe.

Ek kan nog op my stoel sit en 'n laai oopmaak om iets te kry... wonder as ek stort of my brein sal wakker word?...  Miskien kan ek bel en sê dat ek ongelukkig nie kan kom werk nie maar hoe sal daardie gesprek gaan: 'Ek het per ongeluk te veel geproe'  Of  'Ek het per ongeluk die Gemmer bier te veel skop gegee'?

Dis net so oneindig hartseer.

Soos elke ander aand wanneer ek inkom, gesels ons so bietjie rondom die tafeltjie in die sitkamer. Haar haartjies is klaar gekam, haar nagkleertjies aan. Sy wag net vir my om haar in die bed te kom sit. Sy wag vir my storietjies. Haar denke is besig om te verdwyn maar sy ken my kinders en kleinkinders en vra soms na spesefieke ene.

Vanaand toe sy vra wat in my lewe aangaan het ek seer gesug. My antwoord is altyd eerlik. Wat maak dit saak. More vergeet sy dalk wat ek gesê het. Maar vanaand lê die hartseer vlak in my hart. Trane rol al die hele dag. Trane van rou en meegevoel.

Hoe troos mens 'n ma en pa wat besig is om hulle seun se begrafnis te reël? Hoe sê ek vir my ou maat dat dit sal beter word wanneer ek weet dit sal nie? Lieg ek maar omdat dit is wat sy nodig het?

'n Mens voel so magteloos. Jy voel jy wil iets doen om hulle leed te verlig. Soos my kleindogter wat vir hulle roomys gebring het om hulle beter te laat voel. Wanneer mens 4 is, klink dit na die logiese antwoord. Maar as mens al self ouma is, wat is die antwoord?

Ek weier om die ander onnosel goed te sê wat mense soms kwyt raak. Dinge soos "dit was maar sy tyd". Wat?! Is jy mal? Die kind was 18. Of hierdie een "dis maar die Here se wil". Regtig!? Die duiwel steel, moor en verwoes. Nie die Here nie. Ek bly maar liewer stil want soms atverteer mens net jou onnoselheid.

Ek gee haar 'n drukkie. Hy kry ook een want dis buitengewone omstandighede. As ons net kon weet wat dit regtig beteken om mekaar se laste te dra. Dan skuif ek maar my skouers hier langs my vriende se skouers en lig hierdie reuse gewig. Lig hierdie gewig voordat dit hulle vergruis en alles wat mooi, lig en hoopvol is verwoes.

Ag Here, help ons. Ons weet nie wat om hiermee te maak nie.

Frustrasie

Die dag het al vroeg, vroeg begin op 'n verdwaalde noot. My klient wat op vyf-en-tagtig nie meer so goed kan onthou nie, was op net na ses want, êrens in haar gedagtes was iets van die medisyne dame kom vroeër. Na die stort kniel ek om haar voete droog te maak. Tone wat kromtrek en are wat blou-pers padkaarte teken tussen die merke op haar vel. Voete met vrolik geverfde toonnaels laat my altyd aan Mammie dink, dink en verlang.

Alles sou seker anders gewees het as die medisyne dame vroeg gekom het. Maar dit was nie vandag se beskikking  nie. Toe die dame later opdaag was onse ou moeder, so die moeder in dat haar groot blou oë vuur gespat het. Frustrasie gooi haar oor die tafeltjie en trane spat. "Nou lyk dit of ek my kop verloor het."

Miskien het my hart na haar uitgegaan en het medelye my energie gesteel. Miskien het haar pyn van verdwaling in haar eie bietjie wêreld my aan die hart gevat. Ek weet nie. Miskien is dit aansteeklik of miskien was dit in die atmosfeer. Dalk was daar iets kosmies in die planete en sterre aan die gang.

Ek jaag huistoe om my liefdekind, kleindogter na die "groet-en-ontmoet" by haar skool te neem. Haar Mamma is met vakansie en het instruksies gelaat, selfs 'n foto van die brief aangestuur.
Ons is besig om in die kar te klim. Alles lyk goed. Jane het een van haar nuwe blou rokkies aan met wit daisies op. Haar hare in 'n los poniestert met 'n blou bolletjie en lint. Ek kyk weer na die foto van die brief. Daar is twee tye. Een vir heeldag en een vir halfdag. Die halfdag is met geel gemerk. Ek text my dogter. Sy is still. Ons besluit om te gaan inkopies doen en later te gaan want dis hoe dit lyk volgens die brief. Amper by die twede winkel bel my dogter. Ek het die brief verkeerd verstaan en was veronderstel om die oggend besoektyd by te woon. O aardetjie. Ek wil, wil in frustrasie toewoel maar bly kalm.

Ons kom huistoe om gou 'n ietsie te eet voor die middag se afspraak by die skool. Ek los Jane met oupa en hardloop gou bank toe om die "morgage" te gaan betaal. Die ATM werk nie saam met my nie. Ek probeer twee of drie dingetjies en dit werk nie. Ek besluit om 'n tjek te gebruik en trek weg.... skaars om die hoek besef ek dat ek my debietkaart in die ATM vergeet het. Ek skarrel terug. Nee, dis nie meet daar nie. Ek vra die dame by die oprit venster. Maar sy gee my 'n standaard antwoord in 'n eentonigge stem soos 'n rekenaar. Frustrasie. Ek het nou net twintig minute oor voor ek die kind by die skool moet hê. Maar ek moet nou eers parkeer en in die bank ingaan om die bank kaart terug te kry. Wel dit was makliker gesê as gedaan. Nou moet hulle eers my bestuurslisensie (ID) scan want die een wat hulle het is baie oud. Dan 'n nuwe kaart uitryk. Frustrasie. Maar ek bly kalm, ten minste uiterlik.

Ek kom by die huis, gryp Jane en jaag na die skool. Daar is 'n paralel parkeerplek reg voor. Paralel parkeer is iets wat ek gewoonlik probeer vermy. Baie versigtig wurm ek die kar in die parkeer spasietjie. En ek raak nie een van die ander karre nie, voor of agter. Net toe ek amper reguit is, klim so jong outjie uit die voorste kar en gluur my aan asof ek nounet sy tjorretjie ingeduik het. Frustrasie. Maar ek groet en gee hom my beste glimlag.

Ons kom by die deur. ' n Doesyn kinders en ouers kom aangeloop. Ek druk die klokkie. "O ons sal die deur oopmaak in vyf minute." Die sement sypaadjie kook in die somer son. Dit is seker 37C. Vyf minute is soos 'n uur. Jane staan in ouma se skaduwee. Frustrasie. Maar ek praat so bietjie met 'n Russiese mamma en glimlag.

Omdat ons in die verkeerde kuier uur aankom moet ons eers in die kantoor wag. Die onderwyseres word geskakel  om te sien of sy ons kan akkomodeer. Frustrasie. Maar die sekretaresse onthou Jane van die vorigge jaar en loop saam met ons na die klas toe.

Die Juffrou is die vroutjie van 'n seun wat voor my grootgeword het. Hy en sy broers en suster het met my kinders gespeel en sy ouers is goeie vriende van my. Nou is daar geen frustrasie nie. Haar mooi glimlag wat tot in haar oë kruip is eerlik en opreg. Jane hardloop rond in die klas, trek 'n prentjie van 'n venster af en klim oor 'n stoel. Geen frustrasie nie. Die juffrou se stem en oë bly sag en vriendelik.


Dankie Vader vir U kinders wat  op U genade lewe. Dankie dat frustrasie nie regtig aansteeklik is nie. Dankie dat Jane 'n Christen Juffrou gaan hê hierdie jaar. Dankie dat U alles wat my kommer reeds onder beheer het. U is sooo wonderlik.

Onskuld en Onkunde

Vanmore verlang ek na die onskuldigheid en onkunde van jonkwees. Toe my grootste kommer was om te onthou om my tande te borsel. Ek verlang na kindwees, na die wonder en drome vir ‘n toekoms vol liefde, en vrede en goedheid en guns. Tye toe ek kon saamloop met die kiewiete en my ore uitleen vir die vinkies. My hart wil lank by jou voete sit en luister na al jou avonture, van lande met ‘customs’ wat vir hulle sin maak maar waaroor ek net kan wonder.

My hart verlang na ‘n tyd voor ek geweet het dat die wêreld wreed en die mense ongenadiglik kan wees. Tye toe die roekelose honger na euwel nog nie ‘n idee in my gedagtes was nie. Nog voor ek geweet het dat die uitroep vir vryheid: “Freedom!” ‘n kreet vir wettelose selfsugtigheid is. Voordat ek uitgevind het dat vir elke waarheid deur mensdom ge-uiter twee leuens êrens rond dryf.  Die dae toe woorde nog beteken het wat dit sê. Toe ek knus in my onkunde en onskuld toegevou, alles in skakerings van mooi beleef het. ‘n Tyd toe ek die seer van my jonkwees met ‘n pleister van genade kon toemaak, toe my hart nog glad was sonder die eelte van littekens van ou pyn en rowe van nuwe seer. Hoe soet was die dae toe kos net kos was sonder die sorge wat daarmee saamkom. Hoe soet om te kon vertrou sonder een hand agter die rug en ‘n oog op die uitgang. Dis voor ek geweet het hoe seer “doodgaan” maak en dat verdriet nie einde het nie.

Vandag soek ek vir rede oor die hartseer wat soos ‘n dik, wol Swazi kombers om my toesak. In my menswees soek ek na uitkoms, soek ek die silwer randjie. Maar my weet sê vir my dat die mensdom deurdrenk is van euwel, dat goed net hier en daar deurbreek soos blommetjies op ‘n ashoop.

My innerlike vingers gryp na hoop maar soos ‘n rokie of ‘n walmpie fladder dit weg en verdwyn. Wanhoop klop hard aan my deur. Waarheen met teleurstelling op teleurstelling?

Van êrens in my diepste wese lui ‘n klokkie. ‘n Liggie kom op en dit maak die pyn in my bors los. Dit bring weer asem verby die knop in my keel. Ek hoor ‘n stemmetjie sê: Moenie vrees nie. Ek is met jou. ‘n Ou, ou liedjie styg van binne my: “ Many things about tomorrow I don’t seem to understand. But I know who holds the future. And I know He holds my hand.”

s

Wat 'n Jaar!!

Wat 'n jaar!? Die afgelope 365 dae was glad nie maklik nie. My soeke na rigting was so intens dat my kop soms regtig gedraai het. Toe ek verlede jaar in Suid Afrika was het deel van my daar vasgehak en nie weer saam teruggekom nie.

Voorheen kon ek myself bepaal met waarmee ek besig was en myself nie toelaat om ver draaie te loop na die mooi bosse, riviere en berge van my tuisland nie. Voorheen kon ek myself sien oud word hier in die sneeu, en heuwels en alles Engels. Voorheen was daar net 'n vae seer binne-in my vir wat was maar nie meer kan wees nie. Voorheen was Afrikaans die taal van my kinderdae wat nie meer maklik op my tong gesit het nie. Voorheen kon ek myself geniet in die bosse hier, was die bome se name interesant en wou ek die voëltjies se liedjies leer. Voorheen was daar 'n mate van rus in hierdie vreemde land. Voorheen kon ek my trane inhou en bietjoe laat oorloop met 'n boodskappie of oproep. Voorheen kon ek die knop in my keel weggesluk kry. Voorheen was 'n drukkie van my kinders en kleinkinders genoeg. Voorheen ...

Maar terug in Suid Afrika in 2016 het iets uitgeval. Miskien was dit die deksel van my hart wat ek vir jare stewig vasgeskroef gehad het. Miskien was dit die wortels, wat ek geignoreer het, vanwaar my menswees groei. Miskien was dit die plooitjies en grys hare wat huistoe drang. Miskien was dit dat Mammie nie alles meer mooi onthou nie. Miskien was dit die soete gemeenskap van my maters. Miskien wil my voete nie meer in sneeu stap nie en verlang my tone na stof en doringboompies.

Hoe vind mens balans as jou voete nie meer wil dans op 'n dansvloer van nagemaakte hout nie? Waneer jy in stofpaadjies wil hardloop en na boeremusiek wil luister? Jy gryp-gryp na halmpies gras en soek na 'n hand om jou regop te hou. Dit werk vir so kort rukkie. Maar die grassies breek en die hand word moeg.

Jou siel is vlenters gebreek. Die stoere gesig wat jy al dekades hou en die glimlag wat nooit jou oë beryk het nie is toe net 'n masker. Dit is stukkend. Jy sukkel om dit weer reg te maak. Maar jou siel is ontbloot, die diep wond gewys. Waar is al die stukkies heen? Hier is daar nie meet 'n tuiste nie.

Met 'n diep verlange smag ek om te behoort. Vader se huis is my toekoms. Hierdie sal ook spoedig verdwyn. Dan sal daar nooit weer 'n verlange wees nie want dan is ek ewig tuis.